Маркетплейстегі бәсекелестерді талдау

Кез келген бизнесті құру нарықты зерттеуден басталады, бұл нарықтық үрдістерге, тауарлар мен қызметтердің ассортиментіне ғана қатысты емес. Өз ісіңізді дамытуға кіріспес бұрын бәсекелестеріңізді білуіңіз қажет. Тауаша мен бәсекелестерді талдау сіздің мақсатты аудиторияңызды, нарықтық қажеттіліктер мен сұранысты тереңірек түсіну үшін қажет.

Бәсекелестерді қалай зерттеуге болады? Бәсекелестік талдауды қалай жасауға болады? Бәрін осы мақалада айтып береміз 🙂

Маркетплейстерде бәсекелестерді талдау нарықтық жағдайды жақсы түсінуге мүмкіндік береді, сондай-ақ  стратегияңызды құруға  көмектеседі, өйткені сіз әріптестеріңіздің әлсіз тұстарын түсінесіз, сондай-ақ бәсекелестік артықшылықтарыңызды  бағалайсыз, бұл сізге мақсатты аудиторияңызға бірегей ұсыныстар ұсынуға мүмкіндік береді.

Бәсекелестерді түсіну сондай-ақ нарықтағы басқа ойыншылардың қандай бағаларды белгілегенін түсіне отырып, баға белгілеуде маңызды рөл атқарады, сіз тұтынушылар үшін тартымды болатын баға ұсына аласыз. Бұл сізге «басқалардың қателерімен жұмыс істеуге» мүмкіндік береді, яғни, басқа компаниялардың тәжірибесіне сүйене отырып, сіз өз өніміңіз бен қызметіңізді әрдайым жақсарта аласыз.

Бәсекелестерді талдаудың бірқатар артықшылықтары бар, атап айтқанда:

• нарықтағы ұстанымын түсіну;
• әлеуетті қатерлер мен мүмкіндіктерді анықтау мүмкіндігі;
• даму стратегиясын және бәсекелестік артықшылықтарды қалыптастыру.

Бәсекелестерді салыстыру критерийлері әр түрлі, бәрі сіздің мақсаттарыңызға қарай нені білгіңіз келетініңізге және қандай деректер алғыңыз келетініне байланысты.

1. SWOT-талдау – өз бәсекелестерінің әлсіз және күшті жақтарын анықтауға және талдауға, сондай-ақ олардың тәжірибесі негізінде сіздің бизнесіңіз үшін мүмкіндіктер мен тәуекелдерді анықтауға мүмкіндік беретін құрал. Бұл тәсіл әрбір бәсекелесті жеке-жеке қарау үшін де, салыстырмалы талдау жүргізу үшін де өзекті.
2. Баға стратегиясын талдау баға белгілеуді тиімді әзірлеу үшін жүргізіледі. Осы әдіспен сіз түсімді, бәсекелестерге түскен тапсырыстардың санын, тауарлардың бағасын, белгілі бір уақыт кезеңі бөлінісіндегі бағаның өзгерісін талдайсыз.  Бұл тәсіл үшін ойыншыларды таңдау тек сіздердің баға санаттарыңызбен бірдей емес, сонымен қатар ең бастысы нарықтағы көшбасшыларды таңдау маңызды.
3. Маркетингтік акциялар мен науқандарды талдау сұраныс пен ұсынысты тереңірек түсінуге, нарықтағы соңғы үрдістерді қадағалауға және ілгерілетудің тиімді құралдарын өзектендіруге мүмкіндік береді.
4. Пікірлер мен рейтингтер мониторингі сіздің бәсекелестік артықшылығыңызды анықтау үшін өте маңызды. Ашық дереккөздердегі ақпаратпен мұқият танысыңыз, клиенттерден қалған барлық пікірлерді, сондай-ақ маркетплейстегі осы пікірлерге жауаптарды  талдаңыз, сатушының рейтингін көріңіз. Осының бәрі тауардың негізгі артықшылықтары мен кемшіліктерін бөліп көрсетуге мүмкіндік береді.

Бәсекелестерді қалай талдау қажет, нарық ойыншыларының барлық әлсіз және мықты тұстарын бағалап, маркетплейстерден алынған барлық ақпаратты қалай жүйелеуге болады? Сізге қадамдық алгоритм жинадық:

1-қадам: Бәсекелестерді талдаудың мақсаттарын анықтаңыз

Қандай да бір ақпаратты жинауды және талдау жүргізуді бастамас бұрын бәсекелестердің осы зерттеулерінің міндеттері мен мақсаттарын нақтылаңыз. Бұл өз бәсекелестеріңіз туралы нені білгіңіз келетінін жақсы түсінуге мүмкіндік береді және осы талдаудың маңызды аспектілеріне назар аударуға мүмкіндік береді. Мысалы, егер сіз өзіңіздің тауарларыңыз үшін баға сегментін анықтап, тиімді бағалар белгілеуді жоспарласаңыз, бағаларға, сатушының пікірлері мен рейтингтеріне назар аудару қажет болады. Егер талдаудың міндеттері сәл өзгеше болса, онда сізге басқа аспектілерге назар аудару қажет: өнімдер, маркетингтік стратегиялар, клиенттерге қызмет көрсету және тағысын тағы. 

2-қадам: Өз тауашаңызда бәсекелестерді қалай табуға болады

Мақсаттар мен міндеттерді анықтағаннан кейін, сіз бәсекелестеріңізді табуыңыз қажет. Ол үшін сізге осы тауашамен байланысты кілт сөздер мен сөйлемдерге талдау жүргізу қажет. Көптеген маркетплейстерде оңтайландырылған іздеу функциясы бар, оған өзіңізге қажетті нәтижелерді алу үшін кілт сөздерді, тауарлар атауларын енгізуіңіз қажет. Мысалы, OLX хабарландыру сервисінде осындай жағдайлар үшін тауарлар мен қызметтерді белгілі бір санаттарға бөлу көзделген, сәйкесінше сізге тек қажетті орынды таңдау және осы санаттағы барлық ұсынылған ұсыныстарды зерделеу қажет.

3-қадам: Бәсекелестер туралы ақпарат жинау

Сіздің бәсекелестеріңіздің сатушылары туралы барлық өзекті ақпаратты жинауды бастаңыз. Бұл үшін олардың веб-сайттары, әлеуметтік желілердегі профильдері, клиенттердің пікірлері және т.б. сияқты әртүрлі ақпарат көздерін пайдаланыңыз. Маркетплейстегі бәсекелестердің карточкаларын талдаумен ғана шектелмеңіз. Сатушының профилін зерттей отырып, ұсынылған тауарлардың фото/бейне сапасына, тақырыптар, хабарландыру мәтіні және тағысын тағы  қалай пайдаланылатынына назар аударыңыз.

4-қадам: Бәсекелестердің өнімдері мен қызметтерін талдау

Бәсекелестеріңіз ұсынатын тауарлар мен қызметтердің ассортиментін зерттеңіз. Өнімнің сапасын, олардың ерекшеліктері мен бірегей ұсыныстарын бағалаңыз. Әр сатушының ерекшелігі, тауарлар ассортименті, оның мөлшері мен ең танымал хабарландыруларын талдаңыз.

5-қадам: Бәсекелестердің баға саясатын бағалау

Тауар ассортиментін зерттегеннен кейін осы тауарлар мен қызметтер үшін ұсынылған бағаларға назар аударуға болады. Бәсекелестеріңіз өнімдері мен қызметтеріне қандай  баға ұсынатынын зерттеңіз. Сол бағаны өзіңіздің бағамен салыстырып, өзіңіздің  бәсеке қабілетіңіз бен баға белгілеуді дұрыс қалыптастырдыңыз ба, анықтаңыз.

6-қадам: Бәсекелестердің маркетингтік стратегияларын зерттеу

Сіздің бәсекелестеріңіз пайдаланатын маркетингтік науқандарды,  жарнамалық науқандарды, жарнамалық акцияларды және бейілділік  бағдарламаларын талдаңыз. Бұл сізге қандай маркетингтік стратегиялардың жақсы жұмыс істейтінін және сіздің бизнесіңізде қандай акциялар/промо/маркетингтік науқандар мақсатты аудиториямен ең жақсы бейімделетінін, компанияның немен айналысатынын және әлеуетті клиенттерді қалай тартатынын анықтауға және түсінуге мүмкіндік береді.

7-қадам: Бәсекелестердің пікірі мен рейтингтерін талдау

Бәсекелестердің өнімдері мен қызметтері туралы клиенттердің пікірі мен бағасын зерттеңіз. Алынған деректердің, сондай-ақ клиенттерге кері байланыс ретінде берілген жауаптардың негізінде сіз өз бәсекелестеріңіздің мықты және әлсіз жақтарын анықтай аласыз. Бұдан әрі бұл сізге өзіңіздің бәсекелестік басымдығыңызды жақсы анықтауға мүмкіндік береді. Клиенттермен жұмыс істеу кезіндегі артықшылықтар мен кемшіліктерді түсіну – бұл басқа біреудің тәжірибесі негізінде қателіктермен жұмыс істеу, сіз қалай әрекет етпеу керектігін, мақсатты аудиториямен коммуникацияны қалай құру керектігін және т.б. түсінуіңіз керек.

Маркетплейстер нарығын талдау, оның ішінде маркетплейстердегі тауарларды талдау және бәсекелестерді талдау,  бизнестің өсуіне, дамуына және барлық ішкі процестерді құрылымды ұйымдастыруына мүмкіндік береді. Сіз өз бәсекелестеріңіздің әлсіз және мықты тұстарын түсінбей тұрып, өзіңіздің тауашаңыздың нарықтық жағдайын анық түсіне алмайсыз, тұтынушылық сұранысты айқындауды нақты қалыптастыра алмайсыз, бәсекелестік бағаларды белгілей алмайсыз және т.б. Біздің мақаланы оқығаннан кейін сіздер бәсекелестік талдауды қалай жасау керегін түсінесіз деп үміттенеміз. Табыс тілейміз!

Бәсекелестерді қалай талдауға болады? Осы қарапайым  чек-листін пайдалануды ұсынамыз:

1. Осы талдауды жүргізу кезінде мен қандай мақсатты көздеп отырмын?
2. Сіздің әлеуетті бәсекелестеріңіз кім?
3. Олардың түсімі, тапсырыстар саны және тауарлар ассортименті қандай?
4. Олар маркетплейсте өздері туралы қандай ақпарат береді?
5. Салыстырыңыз: бизнес-карточка, рейтинг, баға, хабардар болу, сипаттама, пікірлер, клиенттермен кері байланыс.
6. Барлық ұсынылған деректерді енгізіңіз және алынған ақпаратты құрылымдаңыз.
7. Әрбір тармақты жеке-жеке талдаңыз.
8. Нарық көшбасшыларын анықтаңыз.
9. Қорытынды жасаңыз.
10. Іс-қимыл жоспарын әзірлеңіз және сіз қойған міндеттер мен мақсаттарға жауап беріңіз.