Дайын бизнесті сатып аларда нені білген жөн

Дайын бизнес дегеніміз не? Дайын бизнесті сатып алу – бұл  стратегиялық қадам, ол сіздің қаржылық болашағыңызға және кәсіби мансабыңызға айтарлықтай әсер етеді. Бұл процесс инвестицияның тиімді болатынына және күткен пайда әкелетініне көз жеткізу үшін мұқият талдау мен дайындықты қажет етеді. Бизнестің қаржылық жағдайы мен құқықтық аспектілерін бағалау ғана емес, сондай-ақ мұндай сатып алудың жақсы және жаман жақтары қандай екенін түсіну маңызды. Бұл мәтінде саналы таңдау жасау және ықтимал проблемаларды болдырмау үшін дайын бизнесті сатып алу кезінде ескеру қажет негізгі сәттерді қарастырамыз.

Артықшылықтары:

Бизнесті нөлден құрмай–ақ бірден бастау. Дайын бизнесті сатып алу бизнес жоспар әзірлеу, тұтынушы табу және инфрақұрылымды құру сияқты стартап кезеңдерін болдырмауға мүмкіндік береді. Сіз қалыптасқан бизнес процесс аласыз, ол уақытыңыз бен ресурсыңызды айтарлықтай үнемдейді. 

Тұтынушы базасы мен нарықта танымал болуы. Дайын бизнестің тұтынушылар базасы және беделі бар. Бұл сату және маркетинг арналарын пайдалана отырып, тезірек кіріс ала бастауға және бизнесті дамытуға мүмкіндік береді. Жөнге салынған процестер мен құрылымдарды пайдалану мүмкіндігі. Сатып алынған бизнесте көбінесе бухгалтерлік есеп, логистика және операциялық процедуралар сияқты қалыптасқан процестер мен жүйелер болады, бұл жаңа бизнесті жүргізуде туындайтын қауіптерді азайтады.

Кемшіліктері:

Бастапқы инвестицияның және сатып алу құнының жоғары болуы. Дайын бизнестің құны айтарлықтай жоғары болуы мүмкін, бұл біраз қаржылық инвестицияны қажет етеді. Жоғары бастапқы инвестицияның болашақ пайдаға кепілдік бермейтінін ескеру маңызды.

Қаржыға, юрисдикцияға және операциялық процестерге қатысты жасырын мәселелердің туындауыі. Бизнесті сатып алғанда есепке алынбаған қарыздар, заңды даулар немесе тиімсіз операциялық процестер сияқты жасырын проблемалардың беті ашылуы мүмкін. Бұндай проблемаларды шешу үшін қосымша шығындар мен уақытты қажет етуі мүмкін.

Жылдық пайда мен кіріс: пайда мен кірістің динамикасын түсіну үшін соңғы бірнеше жылғы қаржылық есептілікті бағалаңыз. Табыс тұрақты ма және оның ауытқуына қандай факторлар әсер еткенін білу маңызды.

Шығындар және шоттағы қалдық: шығындар мен шоттағы қалдықтарды талдау бизнестің қаржылық күшін анықтауға көмектеседі. Ағымдағы шығындарды ғана емес, жасырын шығындарды да ескеру қажет.

Дебиторлық және кредиторлық берешек: тұтынушылар мен жеткізушілерге кредиттерін тексеру бизнестің қаржылық міндеттемелерін және олармен байланысты қауіптерді бағалауға мүмкіндік береді.

Операциялық деректер

Сатылым көлемі және тұтынушы базасы: сатылым көлемі мен тұтынушы базасының құрамын талдау бизнестің тұрақтылығы мен әлеуетін түсінуге көмектеседі. Ағымдағы сатылымдарды ғана емес, сонымен қатар өсу немесе құлдырау үрдістерін де ескеру маңызды.

Тапсырыс беру және қайтару тарихы: тапсырыс беру және қайтару тарихы тексеру өнімдердің немесе қызметтердің сапасы, сондай-ақ тұтынушылармен жұмыста туындауы мүмкін мәселелері туралы түсінік береді.

Маусымдық және сұраныс ауытқулары туралы статистика: сұраныстың маусымдық ауытқуын түсіну кірістерді болжауға және бизнес процестерді жоспарлауға көмектеседі.

Құқықтық аспектілер

Жылжымайтын мүлікке құқықтар мен жалдау қатынастарының жағдайы: жылжымайтын мүлікке құқық белгілейтін құжаттарды және жалға беру шарттарын тексеріңіз. Жеке меншік немесе жалға алуға қатысты жасырын заңды мәселелердің жоқтығына көз жеткізіңіз.

Лицензиялар, рұқсаттар және сертификаттар: Бизнесте өз бизнесін жүргізу үшін барлық қажетті лицензиялар мен рұқсаттар бар екеніне көз жеткізіңіз. Бұл сатып алғаннан кейін заңмен қиындықтарды болдырмауға көмектеседі.

Үшінші тұлғалар алдында талаптар мен міндеттер тарихы: талаптар мен міндеттердің тарихын талдау заңға қатысты ықттмал қауіптерді анықтайды және сот істерін болдырмайды.

Қызметкерлерге назар аударыңыз. Кадрлардың жоғары тұрақсыздығы басқару проблемаларын немесе қызметкерлердің болашақ перспективаларының жоқтығын көрсетуі мүмкін. Ұжымның қазіргі жағдайын және қызметкерлермен туындауы мүмкін мәселелерді бағалаңыз.

Бизнес жайлы тұтынушылардың пікірлерін бағалаңыз. Жағымды пікірлер қызмет немесе өнімнің сапасын растайды, ал жағымсыз пікірлер назар аударуды қажет ететін осал тұстарды көрсетеді.

Дайын бизнесті қайдан сатып алуға болады? Дайын бизнесті мамандандырылған сайттар, бизнес сату жөніндегі брокерлер, іскерлік басылымдардағы жарнамалар және жеке байланыстар арқылы іздеуге болады. Алаяқтардан сақ болу үшін сенімді көздерді пайдалану маңызды.

Орналасқан жері, бизнес көлемі, саласы және қаржысы сияқты өзіңізге маңызды критерийлерді анықтаңыз. Бұл іздеуді тарылтуға және ең қолайлы нұсқаларға назар аударуға көмектеседі.

Құжаттар және тексеріс

• Бизнесті сатып алу кезінде аудитордың рөлі. Бизнестің қаржылық жағдайын тексеру үшін тәуелсіз аудиторды жалдау ықтимал проблемаларды анықтауға және ұсынылған деректердің дұрыстығын тексеруге көмектеседі.
• Заңдылық пен қаржылық жағдайды тексеру. Барлық заңды және қаржылық құжаттардың тексерілгеніне және реттелгеніне көз жеткізіңіз. Бұған келісімшарттарды, салық есебін және басқа да маңызды құжаттарды қарау кіреді.

Бағалау және келіссөздер

• Бизнес құнын бағалау әдістері. Бизнес құнын бағалау активтерді, кірісті және нарықтық құнды бағалау әдістерін қамтуы мүмкін. Сіздің жағдайда қай әдістің ең қолайлы екенін және сатушының сұрап отырған бағасы қаншалықты негізделгенін анықтаңыз.
• Сатушымен келіссөз жүргізу жолдары. Келіссөздер жүргізу кезінде ықтимал қауіптерді ескеріп, мәміленің ең жақсы шарттарына келісуге тырысыңыз. Келіссөздер жүргізуге дайын және сатып алу кезінде кететін қосымша шығындарға дайын болыңыз.

Мәмілені аяқтау

• Келісімге қол қою және құқықтық мәселелер. Мәміленің барлық шарттары нақты көрсетілген сатып алу-сату келісім шартын дайындаңыз және оған қол қойыңыз. Барлық заңды аспектілердің қамтылғанына көз жеткізу үшін заңгермен кеңесіңіз.
• Бизнесті тапсыру және жаңа жағдайларға бейімделу. Мәміле аяқталғаннан кейін басқарудың бірқалыпты ауысуын және жаңа жағдайларға бейімделуін ұйымдастырыңыз. Бизнестің үздіксіз жұмысын қамтамасыз етіп, негізгі серіктестермен және тұтынушылармен байланыс орнатыңыз.

Сатып алуға қатысты салық міндеттемелері: Бизнесті сатып алудың салықтық салдарын түсінетініңізге өз жеткізіңіз, оған ықтимал сатып алу салықтары мен болашақ міндеттерін түсіну жастады. Нақты есептеу үшін салық маманымен кеңесіңіз.

Қаржылық қауіптер мен мүмкіндіктер: қарыз немесе ықтимал шығындар сияқты сатып алуға қатысты қаржылық қауіптерді бағалаңыз. Сондай-ақ қаржылық жағдайды жақсарту және кірісті арттыру мүмкіндіктерін анықтаңыз.

Тәжірибе және индустриялық білім

Таңдалған саладағы тәжірибенің маңыздылығы: таңдаған салада тәжірибенің болуы бизнес процестерді жақсырақ түсінуге және негізделген шешімдер қабылдауға көмектеседі. Егер тәжірибеңіз болмаса, мамандар немесе кеңесшілерді тарту жолдарын қарастырыңыз.

Жасап тұрған бизнесті басқару тәсілі: Жұмысты ұйымдастыру және қызметкерлерді ынталандыруды қоса алғанда, жұмыс істеп тұрған бизнесті қалай басқару керектігін түсіну табысты интеграция мен дамудың кілті болып табылады.

Адам факторы

Ұжымды және негізгі қызметкерлерді басқару: қызметкерлерді тиімді басқару және негізгі қызметкерлерді қолдау бизнес тұрақтылығын сақтауға көмектеседі. Ұжыммен байланыс құруға және ұжымдағы өзгерістерді жоспарлауға назар аударыңыз.

Командаға үйлесімділік және бейімделу: жаңа командаға бейімделу және тиімді жұмыс қатынастарын орнату бизнесті сатып алғаннан кейін бизнестің табысты жұмыс істеуі үшін маңызды.

Бизнес сатып алу – жылдам бастау және пайда табудың тамаша мүмкіндігі, бірақ мұқият талдау мен дайындықты қажет етеді. Қаржылық нәтижелерді, құқықтық аспектілерді, операциялық деректерді және қызметкерлер жағдайын бағалау сәтті мәміленің кілті болып табылады. Бизнес сатып алудың артықшылықтары мен кемшіліктерін түсіну, сондай-ақ процестің барлық кезеңдері мен аспектілерін мұқият қарастыру тәуекелдерді азайтуға және табысты және пайдалы сатып алуға қол жеткізуге көмектеседі.